Tarihin İlk Birası Ne Zaman Üretildi? Nasıl Ortaya Çıktı?

Sizlerde ben gibi birayı su niyetine kullananlardan mısınız? Yorgun geçen bir iş gününün sonunda şöyle evime gelip TV karşısında ayaklarımı uzatırken, sağ elimin altında buz gibi bir bira bulundurmayı çok seviyorum. He, böyle alkoliklik durumu da değil hani. Gerçek bira severlerin, şu anda ne anlatmak istediğimi anlayabildiğinden eminim. Yıllardır severek yürüttüğüm bu aktivite geçenlerde aklıma bir soru düşürdü; İlk bira ne zaman üretildi? Bugüne kadar aklımın ucundan bile geçmeyen bu konunun Uçuk Kaçık Bilgiler’in ilk konusu olabileceğine karar verdim. Şimdi sizlerde konunun detaylarını merak ediyorsanız; haydi başlayalım…

İlk Birayı Kim Buldu?

Genellikle pek çok “ilk” ya deneme yanılma yöntemiyle ya da tesadüfen ortaya çıkıyor. İşte bunlardan biri olan bira da tamamen tesadüfi bir şekilde ortaya çıkmış. Bildiğiniz gibi tarihteki bilgileri yeni keşifle sayesinde güncellenebiliyor fakat bira için karşınıza çıkacak ilk tarih M.Ö 5000’li yıllar. Evet, ilk duyduğumda ben de “hadi canım oradan” demiştim. Bu dönemde Mezopotamya’da hayatını devam ettiren Sümerli bir kadının unutkanlığı biranın keşfine zemin hazırlamış. Yapılan araştırmalar ve tahminlere göre bu kadın bir ekmeği ıslak olarak unutuyor. Evinde kendi birasını yapan pek çok arkadaşın da bilebileceği gibi bira yaparken fermente olmasını sağlamak gerekir. Islak halde unutulan bu ekmek bira tarihi için ilk kapı olarak karşımıza çıkıyor. Yine o süreçte biralar kadınlar tarafından üretilip satılmaya başlandı. Bu konudaki kaynaklara şöyle bir göz attığınızda Sümerlilerin “bira tanrısı” bile var. Sağlık ve yorgunluğu atmak için sık tüketildiğini görebiliyoruz. Kısacası ilk bira ne zaman üretildi gibi soruyla karşılaşırsanız hemen Sümerli bir kadın diyebilirsiniz.

Sonraki yüzyıllarda elbette bira ve bira çeşitleri Babiller, Mısırlılar, Hititler, Frigya, Romalılar ve Eski Yunan’da tarih sahnesine çıktı.

İlk Bira Fabrikası

M.Ö 5000’li yıllarda insanoğlunun hayatına giren ve geçen yüzyıllar içerisinde büyük evrim geçiren bira kuşkusuz Almanya sayesinde bugünkü haline doğru evrildi. M.S 8.yüzyıl gibi bir zamanda o güne kadar ardıç ve zencefil kullanılarak hazırlanan bira tarihi rotasını şerbetçiotuna çevirdi. Kadınlar sayesinde başlayan bira üretim süreci bir anda Manastırların eline geçti. Tabi bu süreçte bira alımı konularında belli kurallar, geleneklere işleyen bira gelenekleri de ortaya çıktı. 12.yüzyıla gelindiğinde ise bira üretimi bir anda zenginlerin eline geçti. Büyük bir ticaret kapısı oluştuğu için günümüzdeki sendikaların işlevlerinde Biracılar Birliği bile kuruldu. Sonraki yüzyıllarda yine tarih sahnesinde Almanların oynadığı “Alman Bira Saflık Kanunu” 1516 yılında yürürlüğe girdi ve günümüzdeki haline kavuştu. 1602 yılında ise şişe kullanımıyla uzun ömürlülük sağlandı. Ufak ve orta çaplı olarak uygarlıklar tarafından kurulan bira üretim yerlerini bir kenara bırakırsak; profesyonel ve çok üretim yapma kapasitesine sahip İlk bira fabrikası 1880’lerde Londra kuruldu. O dönemde fabrikanın dünya çapında yıllık üretimi 200 bin fıçı olarak tarihe geçti. Peki, biz Türkler nasıl birayla tanıştık? 1835 yılından demiryolu çalışmalarının gelişerek ticareti de etkilemesiyle Osmanlı’da bu sevilen içecekle tanıştı.